بانک مرکزی ترکیه در تازه‌ترین اقدام خود بار دیگر نرخ بهره را افزایش داد. به این ترتیب، نرخ بهره در این کشور به 35 درصد رسیده است. اما چه شد که نرخ بهره ترکیه به اینجا رسید و این اتفاق چه تاثیری روی ایران دارد؟
تورم، افت ارزش پول و راه مقابله
در سال‌های اخیر وضعیت اقتصادی ترکیه چندان جالب نبوده است. تورم نقطه‌ای یک ساله در ترکیه 61.5 درصد است و تورم ماه قبل نیز 4.75 درصد برآورد شده بود. البته این مشکل در ترکیه بیش از یک سال طول کشیده است. تورم ترکیه از ماه‌های پایانی سال 2021 رو به رشد گذاشت و قیمت مسکن و دارایی‌های مشابه را بالا برد. سیاست‌های نادرست اقتصادی نیز به این وضع دامن زد. روز چهارشنبه، نرخ لیر در برابر دلار افت تاریخی کرد و هر دلار آمریکا با 28.45 لیر معامله شد. با وجودی که این نسبت کمی کاهش یافته اما در حال حاضر نرخ مبادله دلار 28.17 لیر است. این افت ارزش پول مقامات بانک مرکزی ترکیه را به مقابله واداشته است. مقامات این نهاد نیز برای کنترل تورم اقدام به افزایش نرخ بهره کرده‌اند که تاکنون چندان جواب نداده است.
البته این نکته هم وجود دارد که نرخ بهره 35 درصدی در برابر تورم 61 درصدی هنوز کوچک است. افزون بر این، در صورت افزایش قیمت انرژی در نتیجه جنگ احتمالی در خاورمیانه، ممکن است رام کردن تورم در این کشور دشوارتر نیز بشود.
تاثیر افزایش نرخ بهره ترکیه روی ایران و ایرانیان
افزایش نرخ بهره در ترکیه به معنای این است که لیر می‌تواند در برابر ریال تقویت شود. تقویت لیر در برابر ریال روی بخش‌های مختلف تاثیر می‌گذارد. یکی از این موارد، صادرات و واردات کالا است. در صورتی که بانک مرکزی ترکیه موفق به کنترل تورم و تقویت لیر شود، صادرات ایران به این کشور ارزان‌تر شده و واردات ما از ترکیه گران‌تر می‌شود. همین مساله می‌تواند خدماتی که ایرانیان از این کشور می‌گیرند را گران‌تر کند. به عنوان مثال، با تقویت لیر در برابر ریال هزینه سفر برای ایرانیان به این کشور بیشتر خواهد شد. در نهایت، با توجه به جمعیت ایرانیانی که در این کشور زندگی می‌کنند، در صورت تامین مالی از ایران و خرج در ترکیه ممکن است با مشکلات بیشتری از نظر اقتصادی روبرو شوند.
البته ممکن است بانک مرکزی این کشور نتواند تورم را کنترل کند و لیر به افت خود در برابر ارزهای دیگر ادامه دهد. در این حالت واردکنندگان ایرانی از این کشور می‌توانند کالاها و خدمات را ارزان‌تر تهیه کنند و صادرات ایرانیان به آن کشور گران‌تر خواهد شد. نمودار زیر نرخ برابری هر دلار را برحسب لیر در یک سال اخیر نشان می‌دهد.
