اگر تاکنون در بازارهای مالی فعالیت کرده باشید یا به این موضوع علاقه داشته باشید، احتمالا نام حباب را بارها شنیده‌اید. حباب در بازارهای مالی به شرایطی گفته می‌شود که قیمت بازاری یک دارایی از قیمت ذاتی آن فاصله زیادی بگیرد. در ایران همه ما شاهد حبابی شدن بورس در سال‌های اخیر یا مسکن در برخی سال‌ها بوده‌ایم. بعد از مدتی حباب‌های بازار مالی می‌ترکند اما کسی نمی‌داند این اتفاق چه زمانی رخ می‌دهد. در ادامه نگاهی به مهمترین حباب‌ها در تاریخچه بازارهای مالی می‌اندازیم و می‌‍بینیم طول عمر حباب در بازار مالی چقدر است.
حباب‌های مالی معروف در دنیا
در دنیا حباب‌های مالی معروفی وجود دارند که نام برخی از آنها را تاکنون شنیده‌اید. معروفترین و شاید بتوان گفت اولین حباب مالی به کشور هلند برمی‌گردد. این حباب مالی معروف که در قرن هفدهم پدیدار شد، به عنوان حباب گل‌های لاله شناخته می‌شود. از جمله دیگر حباب‌های بازارهای مالی نیز می‌توان به حباب می‌سی‌سی‌پی در قرن هجدهم، حباب دریای جنوب در همان سده، حباب راه‌آهن در قرن نوزدهم، بازار پررونق دهه سوم قرن بیستم، حباب ژاپن در میان سال‌های 1984 تا 1989، حباب دات کام و حباب بازار مسکن آمریکا اشاره کرد.
5 مرحله شکل‌گیری حباب
اقتصاددانی به نام مینسکی 5 مرحله برای شکل‌گیری حباب متصور است. این 5 مرحله عبارتند از: تحرک، رونق، سرخوشی، کسب سود و در نهایت وحشت. در مرحله اول پای سرمایه گذاران به یک بازار یا یک دارایی باز می‌شود. در مرحله دوم قیمت‌ها به تدریج بالا می‌روند. در مرحله سوم دیگر احتیاط برای ورود به بازار از بین رفته است و قیمت‌ها به شدت بالا می‌روند. در مرحله چهارم علایمی مبنی بر ترکیدن حباب مشاهده می‌شود و برخی افراد اقدام به فروش و کسب سود می‌کنند. در نهایت، در مرحله آخر وحشت فرامی‌رسد. در این مرحله حباب میترکد و قیمت‌ها به شدت افت می‌کنند.
طول عمر حباب در بازارهای مالی چقدر است؟
در بالا به مثال‌هایی از حباب در بازارهای مالی اشاره کردیم. میانگین طول عمر حباب در این 8 مورد به 5.6 سال یا به عبارت دیگر 67.5 ماه می‌رسد. علاوه بر این، در بازه اطمینان 98 درصدی گستره 3.1 تا 8.15 ساله قرار می‌گیرند. به این ترتیب، به احتمال 98 درصد حباب بزرگ در بازارهای بالا می‌تواند حدود 5.3 سال طول بکشد که می‌تواند بازه‌ای 2.5 ساله کمتر یا بیشتر هم طول بکشد. البته طول حباب در هر بازاری می‌تواند متفاوت باشد.
در نمودار زیر حباب های معروف مالی و طول مدت زمان به اوج رسیدن قیمت در آنها روی محور افقی نشان داده شده است. روی محور عمودی هم درصد افزایش رسم شده است. در این نمودار گیم استاپ، حباب گل لالاع، بیت کوین، دریای جنوب، دات کام و موارد دیکری از همین دست قابل مشاهده است.
