امسال هم خبری از زمستان سخت در اروپا نیست

قیمت گاز در اروپا بیش از 90 درصد از اوج خود کاهش یافته است و به نظر می رسد امسال هم خبری از زمستان سخت در این منطقه نخواهد بود.

آخرین وضعیت ذخایر گاز اروپا

بر اساس آخرین آماری که امروز توسط شرکت Gas Infrastructure Europe منتشر شد، اتحادیه اروپا به هدف خود برای پر کردن 90 درصد ظرفیت ذخیره‌سازی گاز تقریباً 2 و نیم ماه قبل از ضرب‌الاجل اول نوامبر رسیده است. ارقام منتشر شده امروز نشان می دهد که سطح ذخیره سازی گاز به 1024 تراوات ساعت یا 90.12 درصد ظرفیت ذخیره سازی (معادل کمی بیش از 93 میلیارد متر مکعب گاز طبیعی) رسیده است.

 

پس از یک دوره رشد بی سابقه در سال 2022، قیمت نقدی گاز در بازار اروپا 90 درصد از اوج خود کاهش یافته و به سطح دو سال پیش بازگشته است. اروپا توانسته خود را با کاهش عرضه از روسیه وفق دهد، اما نوسانات قیمت و خطرات مصرف همچنان ادامه دارد.

قیمت‌های نقطه‌ای گاز ابتدا در پاییز 2021 به رکورد 1000 دلار در هر هزار متر مکعب رسید، تا زمستان 2022 از مرز 2000 دلار عبور کرد و در پاییز سال 2022 به دلیل نگرانی‌ها از یک بحران احتمالی انرژی در جهان، از مرز 3000 دلار در پاییز سال 2022 عبور کرد. با این حال، پیش‌بینی بحران شدید انرژی برای اتحادیه اروپا در فصل زمستان گذشته محقق نشد: قیمت گاز از ابتدای سال 2023 به طور پیوسته کاهش یافت و در تابستان امسال در سطح نسبتاً پایینی باقی ماند. در جولای 2023، هزینه هزار متر مکعب گاز به 290 دلار کاهش یافت که تقریباً یک دهم سطح مدت مشابه در سال 2022 است.

این کاهش قیمت ها در شرایطی رخ می دهد که در حال حاضر عرضه گاز خط لوله روسیه کاهش یافته است.

چگونه بازار اروپا توانست به سرعت خود را با کاهش عرضه از روسیه وفق دهد و سطح قیمت فعلی چقدر پایدار است؟

اکنون قیمت گاز در اروپا بیش از 90 درصد از اوج خود کاهش یافته است. دلایل اصلی کاهش قیمت گاز اروپا در سال 2023 با عوامل مختلفی مرتبط است.

اول عامل تقاضا است. بسیاری از مصرف کنندگان شروع به کاهش مصرف خود از این منبع انرژی کردند. مصرف گاز در اتحادیه اروپا 13.4 درصد یا 55 میلیارد متر مکعب در سال 2022 نسبت به سال 2021 کمتر بود. کاهش تقاضا به ویژه در اکتبر و نوامبر 2022 مشهود بود. این کاهش تقاضا تا 70 درصد از جایگزینی خط لوله روسیه را به خود اختصاص داد.

کاهش عرضه گاز روسیه نیز با آب و هوا جبران شد. اکتبر 2022 و ژانویه 2023 گرم ترین ماه های ثبت شده در اروپا و نوامبر 2022 سومین ماه گرم ترین نوامبر در 20 سال گذشته بود. زمستان 2022-2023 یکی از گرم‌ترین زمستان‌ها در چند دهه اخیر بوده است، و پس از زمستان 2019-2020، که در کاهش مصرف گاز توسط خانوارها و شرکت‌ها نیز نقش داشته است.

عوامل ساختاری نیز نقش داشتند. تعدادی از شرکت های صنعتی در اتحادیه اروپا به منابع انرژی جایگزین، از جمله نفت کوره و گازهای هیدروکربنی مایع روی آورده اند. در مواجهه با افزایش قبوض برق و گرمایش، خانوارها نیز مصرف انرژی خود را تعدیل کرده و در بهبود بهره وری انرژی خانه های خود سرمایه گذاری کرده اند.

جالب اینجاست که کاهش تقاضای گاز در سال 2023 با وجود کاهش قیمت ها ادامه یافت. به عنوان مثال، در ماه می 2023، تقاضای گاز در کشورهای اتحادیه اروپا 22 درصد کمتر از میانگین سطح 2019-2021بود. این کاهش تقاضا فشار نزولی بیشتری بر قیمت ها در سال جاری وارد کرد.

دوم،بهبود در سمت عرضه رخ داده است. افزایش عرضه گاز طبیعی مایع (LNG) امکان جایگزینی 30 درصدی کاهش عرضه خط لوله از روسیه را فراهم کرد. در نیمه اول سال 2023، واردات LNG اروپا 6 میلیون تن افزایش یافت و به 44 میلیون تن رسید. منابع اضافی از ایالات متحده حدود دو سوم رشد را به خود اختصاص داده است و بقیه عمدتاً از شمال آفریقا تامین می شود.

بنابراین، اقتصاد اتحادیه اروپا به دلیل ترکیبی از عوامل ساختاری و بازار توانست به سرعت خود را با کاهش عرضه گاز از روسیه سازگار کند.

با این حال، این بدان معنا نیست که قیمت های پایین فعلی در میان مدت تضمین شده است. با بهبود تقاضای گاز در چین و دیگر کشورهای آسیایی و همچنین در صورت سردتر شدن زمستان آینده، سطح قیمت‌های بلندمدت اروپا می تواند افزایش ‌یابد.

منبع: اتحادیه اروپا