امروز بیستم دی ماه 1402، قیمت دلار در بازار آزاد تا 52 هزار تومان نیز پیشروی کرد. نرخ دلار در بازار آزاد، از ابتدای دی ماه تاکنون نزدیک به 4 درصد (معادل مجموع رشد نرخ دلار از ابتدای سال تا پیش از دی ماه) رشد کرده است.
رشد قیمت انواع قطعات سکه طلا
در همین بازه (از ابتدای دی تا 20 دی 1402)، حباب قیمتی انواع قطعات سکه طلا نیز افزایش یافته و به بالاترین میزان پس ازآغاز جنگ در نوار غزه رسیده است. اکنون (20 دی ماه 1402) حباب قیمت سکه تمام، نیم سکه و ربع سکه به ترتیب به 25، 38 و 79 درصد رسیده است.
در حال حاضر هر قطعه سکه تمام بهار آزادی، نیم سکه و ربع سکه به ترتیب بر اساس دلار 65، 71 و 92 هزار تومانی دادوستد می شوند.
همچنین قیمت گواهی سکه رفاهی در بازار بورس امروز به بیش از 32 میلیون تومان رسیده است.
رشد قیمت دلار در سامانه نیما
از سوی دیگر، قیمت دلار در سامانه نیما نیز به 39 هزار و 500 تومان رسیده و در بالاترین سطح تاریخی خود قرار گرفته است. این در حالی است که قیمت دلار در این سامانه در ابتدای آبان ماه 37 هزار تومان بوده است.
دلایل رشد قیمت دلار و طلا
مهم ترین عوامل موثر بر رشد نرخ ارز در روزهای اخیر، محدودیت معامله با دلار در عراق از ابتدای سال 2024، عملیات تروریستی در کرمان، جدی تر شدن ریسک گسترش جنگ در نوار غزه، ترور مقامات و فرماندهان مقاومت ازجمله فرمانده ایرانی در سوریه توسط اسرائیل، شایعات در خصوص کاهش صادرات نفت ایران به چین به دلیل عدم ارائه تخفیف قیمتی و نیز ارسال پیام از سوی آمریکا مبنی بر عدم امکان برداشت از منابع آزادشده ایران در قطر بوده است.
سرکوب نرخ ارز از ابتدای سال 1402 در دستور کار سیاستگذار پولی بوده است که نتیجه آن، رشد بی رویه واردات و منفی شدن تراز تجارت گمرکی کشور به میزان 12 میلیارد دلار در 9ماهه نخست سال 1402 بوده است. این بالاترین میزان کسری تراز تجارت غیرنفتی در 6 سال گذشته محسوب می شود.
با این حال، ادامه این روند و تداوم کسری تجاری در این سطوح کم سابقه بسیار بعید به نظر می رسد.
پیش بینی قیمت دلار
رشد درآمدهای نفتی در سال 1402 قدرت سیاستگذار را برای کنترل نرخ ارز افزایش داده است و این امر از ابتدای سال جاری مشهود است. با این حال، کاهش قیمت نفت در هفته های اخیر و پیش بینی تداوم این روند در سال 2024 (اکنون پیش بینی قیمت نفت از 90 دلار به 65 الی 70 دلار در سال 2024 کاهش یافته است)، در کنار اخبار مبنی بر کاهش صادرات نفت به چین به دلیل عدم ارائه تخفیف قیمتی احتمالا به کاهش درآمدهای ارزی دولت منجر خواهد شد.
رشد شدید واردات در سال 1402 و کسری کم سابقه تراز تجارت غیرنفتی، نشانه واضحی از سرکوب نرخ ارز به ویژه در سامانه نیما است. از سوی دیگر، احتمالا با عبور از انتخابات مجلس، حساسیت دولت برای کنترل نرخ ارز نیز کاسته می شود. مهم تر از همه، کمتر از یک سال دیگر، انتخابات ریاست جمهوری آمریکا برگزار می شود که بزرگترین ریسک سیاسی پیش رو محسوب می شود. با در نظر داشتن تمام موارد مذکور، احتمال رشد نرخ ارز در ماه های پیش رو بیشتر از احتمال کاهش یا تثبیت نرخ ارز برآورد می شود.