تازه‌ترین گزارش مرکز آمار ایران به بررسی ضریب جینی در کشور پرداخته است. از ضریب جینی به عنوان معیاری برای سنجش نابرابری استفاده می‌شود. هر چه عدد به دست آمده به یک نزدیک‌تر باشد، به معنای آن است که در آن منطقه نابرابری اقتصادی بیشتر است. هر چه عدد به صفر نزدیک‌تر باشد، نیز به معنای آن است که نابرابری کمتر است. این گزارش ضریب جینی را برای استان‌های مختلف در طول زمان نشان داده است. حالا سوال اینجاست که نابرابری در کدام استان‌ها بیشتر است و وضعیت در کدام مناطق بهتر یا بدتر شده است.
نگاهی به ضریب جینی از سال 1390
اگر به ضریب جینی از ابتدای دهه 90 شمسی نگاهی بیندازیم، خواهیم دید که در این مدت نابرابری در میان خانوارهای شهری کمی بیشتر شده و از 0.3568 به 0.3696 رسیده است. البته بدترین شرایط موجود در گزارش مربوط به سال 1397 است که ضریب جینی در کشور به 0.3940 رسیده بود.
نابرابرترین استان‌های ایران
اگر به ضریب جینی در استان‌های مختلف نگاهی بیندازیم، خواهیم دید که نابرابرترین استان‌های ایران در سال 1401 به ترتیب سیستان و بلوچستان با 0.4647 و گلستان با 0.4206 بوده‌اند. برابرترین استان‌های کشور نیز عبارتند از: کرمان با 0.27 و ایلام با 0.2717.
وضعیت کدام استان‌ها برابرتر یا نابرابرتر شده است؟
اگر ملاک را از ابتدای سال 90 در نظر بگیریم، بسیاری از استان‌ها وضعیت نابرابرتری پیدا کرده‌اند اما وضع در برخی استان‌ها بهتر شده است. نابرابری در استان‌های آذربایجان شرقی، البرز، بوشهر، تهران، چهارمحال و بختیاری، خراسان جنوبی، خراسان شمالی، زنجان، سیستان و بلوچستان، فارس، قزوین، کردستان، گلستان، لرستان، هرمزگان، همدان و یزد در این فاصله بیشتر شده است. از سوی دیگر وضعیت در آذربایجان غربی، اردبیل، اصفهان، ایلام، خراسان رضوی، خوزستان، سمنان، قم، کرمان، کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد، گیلان، مازندران، مرکزی، برابرتر شده است.
بیشترین افزایش نابرابری مربوط به سیستان و بلوچستان است که از 0.4006 در سال 1390 به 0.4647 در سال 1401 رسیده است. بیشترین کاهش نابرابری هم مربوط به ایلام است که در این مدت از 0.3403 به 0.2717 افت کرده است. تهران نیز در همین بازه زمانی از 0.3515 به 0.3644 افزایش پیدا کرده است.
