بازار طلای ایران در روز سیزدهم صفر با اقبال عجیب خریداران مواجه بود. خریداران می‌گفتند بنا بر روایاتی قدیمی، خرید طلا در سیزدهم صفر خوش‌یمن است و برخی معتقدند کسانی که حاجت و خواستهای دارند می‌توانند با خرید طلا به آن برسند .
مطالبی که در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته می‌شد دلالت بر این داشت که در روزگاران قدیم این روایات سبب می‌شد مردمان برای خرید طلا در این روز اقدام کنند. بسیاری از آنها مرجع اطلاع از این سنت را شبکه‌های اجتماعی اعلام کردند.
سرآغاز قصه چه بود؟
شبکه‌های اجتماعی فیلتر شده در ایران اعم از تلگرام و اینستاگرام و توییتر در روزهای گذشته در باب خوش یمنی خرید طلا در سیزدهمین روز از ماه صفر اطلاعاتی منتشر کردند تا از پس مدتهای طولانی رکود در بازار طلا، دیروز مشتریان وضعیت را وارونه کنند .
از اولین لحظات دیروز حضور مشتریان در بازار غیرعادی و غیر معمول بود به طوری که تصاویر منتشر شده در فضای مجازی حکایت از شکل‌گیری صف‌های طویل مقابل طلافروشی‌ها در بازار و مرکز شهر داشت.
محمد کشتی‌آرای، فعال قدیمی بازار طلا که به گفته‌ی خودش ۶۳ سال است در این بازار کار می‌کند، گفت: اتفاق دیروز برای خود من هم عجیب بود. من از یازده سالگی در این بازار کار کرده‌ام. شاید باور نکنید در سابقه‌ی ذهنی من اصلا چنین چیزی نبود. اتفاقا اغلب مردم در ماه محرم و صفر، خصوصا تا پایان سیزدهم صفر برای خرید دست نگه می‌داشتند و ملاحظاتی می‌کردند. اعتقادی وجود داشت که این ماه‌ها سنگین است اما یک باره دیروز با این موج عجیب و غریب خریداران روبرو شدیم و حتی حبابی در بازار شکل گرفت و روند قیمت‌ها را افزایشی کرد .
او در جواب این سئوال که آیا خودتان پرس و جویی درباره‌ی افزایش تمایل خریداران به خرید طلا داشتید یا خیر؟ گفت: منبع همه همان فضای مجازی بود. من نه به لحاظ سنتی، نه مذهبی، نه عرفی، نه تاریخی تا کنون چنین چیزی نشنیده بودم و این اصلا سنت نیست. داشتم با خودم فکر می‌کردم که شبکه‌های مجازی چقدر توانایی دارند تا مسالهای را جا بیندازند و چقدر خوب می‌شود از این ظرفیت برای کارهای مثبت بهره برد.
این فعال صنفی گفت: وقتی به این سادگی می‌شود حرف بی‌مبنایی چون این را جا انداخت، این امکان هست که حرف‌های مفید را جا بیندازیم.
کشتی‌آرای درباره نحوه خرید افزود: عمده خریدها هم برای طلاهای یک گرم و کمتر از یک گرم بود. معتقدم این اقدام و این رویه یک مبارزه دینی است و هر تشکیلاتی که با هر نیتی با انتشار این محتوا در فضای مجازی و شبکه اجتماعی که در روز ۱۳ صفر باید یک تکه طلا خریداری کرد، می‌تواند در حوزه‌های دیگر هم چنین اثری را بر باور مردم بگذارد .
نایب رییس اتحادیه طلا و جواهر ادامه داد: همین اقدام مردم و باور جدید باعث شد روز گذشته سکه ۷۵۰ هزار تومان و هر گرم طلا ۱۰۰ هزار تومان گران شود در حالیکه نرخ ارز و انس جهانی تغییری نکرده بود.
یک طلافروش نیز در منطقه مرکزی شهر در پاسخ به این سئوال نگارنده که ایا انتظار چنین اقبالی را داشتید یا خیر گفت: برای من بسیار عجیب بود. از روزهای قبل در فضای مجازی چیزهایی در این زمینه دیده بودم اما مبنایی پیدا نکردم. فکر کنم خرافات اس . فکر نکنم سندیتی داشته باشد. اما ما با موج عجیبی از خریداران روبرو شدیم. اغلبشان طلاهای کوچک با مزد ساخت اندک و حتی دست دوم طلب می‌کردند و معتقد بودند با خرید این کالا ، هم حاجت روا می‌شوند و هم زندگی شان خوش یمن خواهد شد.
جستجو در احادیث و روایات راه به جایی نبرد. اطلاعاتی که در این زمینه در فضای مجازی منتشر شده است، جزییات ماجرا ، نقل کننده‌ی این روایات و … را در برنداشت .
یک فعال بازار طلا گفت: اتفاق دیروز نشان داد می‌شود برای شکسته شدن رکود در بازار مانورهایی داشت. ما مدتهای طولانی بود فروش طلا نداشتیم، ان هم در محرم و صفر اما دیروز عده‌ای طلا خریدند . کاش ر.زهایی برای خرید کفش و لباس و کیف و مایحتاج و … اعلام شود تا بلکه این رکود دست از سر بازار بردارد.
خرافات یا سنت
در حالی که فعالان بازار طلا معتقدند چنین ماجرایی در بازار طلا سابقه نداشته و تنها نوزدهم فروردین با تقاضا برای خرید شرف‌الشمس در هر سال مواجه می‌شوند، خریداران اما معتقد بودند این کار فاقد ضرر است و اگر حتی این روایات درست نباشد، چیزی را از سدت نداده‌اند .
شبکه‌های اجتماعی حالا در غیاب رسانه‌های آزاد و فراگیر به مرجع مهمی برای کسب اطلاعات از سوی مردم عادی و بدنه‌ی جامعه تبدیل شده‌اند. آنچه مهم است اینکه این شبکه‌ها در ایران فیلتر هستند اما با اتفاق رخ داده در روز گذشته روشن شد ضریب نفوذ بالای انها برای جاانداختن مسائلی از این دست را نباید نادیده انگاشت.