ترووست: دولت ابراهیم رئیسی از طرح جدیدی رونمایی کرده که بر اساس آن در قالب دریافت سپرده‌های مردم با پرداخت سود 30 درصدی به دنبال خروج سرمایه شهروندان از بازار ارز و سکه و جمع آوری نقدینگی خانگی و جذب آن در سیستم بانکی است!
چند روز گذشته بود که احسان خاندوزی وزیر امور اقتصاد و دارایی از برنامه بانک مرکزی برای اعطای مجوز انتشار ۲۸۰ هزار میلیارد تومان گواهی سپرده خاص به شبکه بانکی خبر داده بود.
حال خبر رسیده که این اوراق با هدف جمع‌آوری نقدینگی سرگردان جامعه و با هدف کنترل تورم و در قالب سیاست پولی انقباضی، عرضه و با نرخ سود علی‌الحساب ۳۰ درصد در اختیار متقاضیان قرار خواهد گرفت. دارندگان این گواهی می‌توانند از آن به عنوان وثیقه جهت دریافت تسهیلات بانکی نیز استفاده کنند.
بانک مرکزی اعلام کرده که تصمیم اخیر برای تامین سرمایه در گردش مردم است؛ اما نگاهی به روند بازار ارز در چند روزه اخیر و افزایش چند هزار تومانی بهای دلار در بازار آزاد، این گمانه زنی را تقویت می‌کند که سیاست جدید بانک مرکزی برای جذب نقدینگی برای تامین سرمایه پروژه‌هاست. همه اینها در شرایطی است که با توجه به نرخ تورم ۴۳.۶ درصدی، اقدام سیاستگذاران اقتصاد کشور در خصوص افزایش نرخ سود بانکی برای جمع آوری نقدینگی خانگی و کنترل بازار سکه و ارز، گریزناپذیر است.
روزنامه دنیای اقتصاد در گزارشی به نقد و بررسی سیاست اقتصادی جدید دوات رئیسی پرداخته که بخشی از آن را می‌خوانید:
* بانک‌ها حدود ۴روز است که به انتشار این اوراق مبادرت می‌ورزند، گزارش میدانی از شعب بانک‌ها حاکی از آن است که بیشتر بانک‌ها انتشار گواهی سپرده را متوقف کرده‌اند.
* علت این توقف استقبال گرم سپرده‌گذاران از این طرح اعلام شده و بسیاری از شعب از اتمام ظرفیت تخصیص یافته برای انتشار گواهی سپرده خبر داده‌اند. انتشار گواهی سپرده با نرخ ۳۰درصد می‌تواند در مهار انتظارات تورمی موثر واقع شود. طبق آخرین گزارش‌ها حدود۹۸درصد از این گواهی‌ها صادر شده است. استقبال از این طرح قابل توجه بود و بسیاری از بانک‌ها با اتمام سقف، جواب رد به مشتریان می‌دهند.
* به نظر می‌رسد این سیاست به منظور جلوگیری از خروج پول از بازار ارز و سکه و جمع آوری نقدینگی مورد در منازل ایرانی هاست.
* احتمال وجود دارد با این سیاست، شرایط برای تداوم نرخ سود ۳۰درصدی وجود داشته باشد و این سیاست به سایر نرخ‌ها نیز سیگنال بدهد، حال سوال بسیاری از مردم در روز گذشته این بوده که آیا این سیاست تمدید خواهد شد یا اینکه موقتی بوده است؟
* این طرح معاف از مالیات و بدون محدودیت سپرده‌گذاری بوده و بازخرید آن در تمام شعب بانک‌ها امکان‌پذیر است. علاوه بر این، صاحبان این اوراق می‌توانند از آن به‌عنوان وثیقه برای دریافت تسهیلات استفاده کنند.
* گزارش میدانی نشان می‌دهد که بیشتر شعب با اعلام پر شدن ظرفیت و اتمام سهمیه تخصیص‌یافته به این طرح، صدور گواهی سپرده جدید را متوقف ساخته‌اند. بر این اساس، طبق اعلام کارمند یکی از شعب بانک پارسیان، هر شعبه این بانک سقفی برای انتشار گواهی سپرده دارد که هم‌اکنون این سقف برای تمامی شعب پر شده است. بانک پاسارگاد تنها بانکی بود که در پاسخ به خبرنگار ما اعلام کرد که صدور گواهی سپرده خاص همچنان در این بانک ادامه دارد؛ اما حداقل مبلغ برای صدور این گواهی را ۱۰۰میلیون تومان اعلام کرد. کارمند یکی از شعب بانک ملی نیز از توقف صدور گواهی سپرده در این بانک خبر داد.
* یکی از کارمندان شعب بانک ملی با تاکید بر اینکه سقف افتتاح سپرده با سود ۳۰درصد تکمیل شده است، از یک ابلاغیه جدید مبنی بر پرداخت سود با نرخ جدید کمتر از ۳۰درصد خبر داد. هرچند معاون سپرده‌های این شعبه از این موضوع اظهار بی‌اطلاعی کرد، اما به کسانی که برای افتتاح حساب مراجعه می‌کردند، تاکید می‌کرد تا پایان وقت روز یکشنبه حساب خود را افتتاح کنند؛ زیرا مشخص نیست فردا نرخ سود چقدر باشد. همچنین او در پاسخ به یکی از مراجعان که درباره ذکر نشدن نرخ سود روی گواهی خود سوال پرسید، گفت: چون پایان وقت روز یکشنبه نرخ‌ها تغییر می‌کند، نرخ سود روی گواهی ذکر نشده است.
* بانک ملت و شهر نیز بانک‌های دیگری بودند که از توقف صدور گواهی سپرده با سود ۳۰درصد خبر دادند. بر این اساس، بانک شهر اعلام کرد که سهمیه اختصاص‌یافته به شعب این بانک به پایان رسیده و این بانک دیگر گواهی سود ۳۰درصدی صادر نمی‌کند. یکی از شعب بانک ملت نیز اعلام کرد احتمالا تا ساعاتی دیگر ظرفیت سپرده‌گذاری این بانک نیز به پایان برسد. باید توجه داشت که وضعیت هر یک از شعب بانک‌ها با دیگری متفاوت است و این احتمال همچنان وجود دارد که برخی شعب از بانک‌های نامبرده، همچنان به صدور گواهی سپرده ادامه دهند.
* بخشی از وجوهی که به واسطه دستیابی به سود بالاتر وارد بازار ارز و سکه می‌شد، اکنون با این طرح به شکل سپرده بانکی مدت‌دار نزد بانک‌ها سپرده‌گذاری شده است.
* سوالی که بسیاری از مخاطبان ارائه می‌کنند این است که آیا سیاست انتشار گواهی سپرده با نرخ سود ۳۰درصد ادامه خواهد داشت؟ به نظر می‌رسد این سیاست دولت رئیسی در راستای این است که، مردم به جای سرمایه‌گذاری در بازارهای پرریسک حتی با وجود نرخ شکست پایین از این طرح استقبال کنند. از سوی دیگر، بانک‌ها نیز در شرایط کنونی برای افزایش اعتبار خود در سپرده‌گیری از این طرح استقبال کردند که کسری بودجه خود را تامین کنند.