بر اساس آمار منتشر شده توسط گمرک، در 9ماهه نخست 1402 بیش از 48 میلیارد دلار کالا وارد کشور شده است. در این میان، طلا با واردات معادل 1.2 میلیارد دلار، در رده چهارم مهم ترین کالاهای وارداتی قرار گرفته است.
این در حالی است که پیش از سال 1402، هرگز واردات طلا توسط بخش خصوصی و از طریق گمرکات وجود نداشته است.
آزادسازی واردات طلا و فلزات گرانبها
آزادسازی واردات شمش طلا، نقره و پلاتین در آذرماه ۱۴۰۱ به تصویب هیات وزیران رسید و از این تاریخ، امکان واردات بدون ثبت سفارش شمش طلا با تعیین منشأ ارز و بدون پرداخت تعرفه گمرکی و مالیات ارزش‌افزوده فراهم شد.
اکنون واردات فلزات گرانبها به‌عنوان یکی از راه‌های رفع تعهد ارزی، مورد اقبال صادرکنندگان قرار گرفته است. چرا که ترجیح می دهند به جای عرضه ارزهای صادراتی خود در سامانه نیما (حداقل 20 درصد زیر قیمت بازار)، اقدام به واردات طلا نموده و آن را در بازار آزاد به فروش برسانند.
در واقع، با این سیاست، بخشی از رانتی که در قالب نرخ نیما و از جیب صادرکنندگان توزیع میشد، اکنون نصیب خود صادرکنندگان میشود.
از سوی دیگر، این سیاست انگیزه بازگشت ارز حاصل از صادرات را افزایش می دهد. چرا که در گذشته صادرکنندگان برای این که مجبور نباشند ارزهای خود را به قیمت نیما به فروش برسانند، با روش های متنوعی اقدام به دور زدن مقررات تعهد ارزی می کردند، اما در حال حاضر، با فراهم شدن امکان واردات طلا به عنوان یک روش رفع تعهد ارزی، انگیزه افراد برای بازگشت ارز افزایش یافته است.
در نتیجه، این سیاست از یک سو موجب افزایش ذخایر طلای کشور می شود که اقدام بسیار مثبتی است و اکثر بانک های مرکزی جهان نیز در سال های اخیر اقدام به افزایش ذخایر طلای خود کرده اند. از سوی دیگر، بازگشت ارزهای حاصل از صادرات نیز تقویت شده و خروج سرمایه از این محل کاهش می یابد.
با این حال، در 9ماهه 1402 بیش از 1.2 میلیارد دلار صرف واردات طلا شده است که در سال های گذشته وجود نداشته و مصرف ارزی جدیدی برای کشور ایجاد کرده است که می توانست صرف واردات کالاهای ضروری تری گردد.
منبع: گمرک ج.ا.ا