در شوک های ارزی، دلار بخریم یا طلا؟

اقتصاد ایران از سال 1390 تا 1401 و در طول تقریبا یک دهه، چهار جهش ارزی را تجربه کرده است و نرخ ارز در هر کدام از این دوره ها بیش از 2 برابر شده است.

اولین شوک ارزی در ابتدای دهه 90 رخ داد که منجر به جهش سه برابری نرخ ارز گردید. پس از آن، اقتصاد ایران سه بار دیگر در مقاطع سال های 1396، 1398 و 1401 جهش نرخ ارز را تجربه کرده است.

در این دوره ها، افراد در تقلا برای حفظ ارزش پول خود اقدام به خرید دارایی های مالی یا فیزیکی مانند دلار، طلا، خودرو و حتی مسکن می کنند تا بتوانند خود را در برابر کاهش ارزش دارایی شان بیمه کنند.

اما در دوره های جهش ارزی، کدام دارایی بیشترین بازدهی را نصیب سرمایه گذاران می کند؟

نمودار زیر، نشان می دهد که اگر فردی در ابتدای هر کدام از چهار جهش ارزی، یک میلیون تومان در طلا، دلار و یا سکه تمام بهار آزادی سرمایه گذاری می کرد، در انتهای آن شوک ارزی چقدر پول داشت و کدام یک عایدی بیشتری برای او فراهم می کرد.

نمودار فوق، نشان می دهد که معمولا سرمایه گذاری در سکه طلا، بازدهی بالاتری را نسبت به خرید دلار به همراه داشته است.

تنها در شوک دوم ارزی، بازدهی دلار فراتر از بازدهی سکه بوده است که دلیل آن کاهش قیمت جهانی طلا در این مقطع بوده است.

به عبارت دیگر، در دوره های جهش ارزی، بازده سرمایه گذاری در سکه طلا بالاتر از بازده دلار است. همچنین نمودار فوق نشان می دهد که بازده طلای خام بالاتر از دلار اما کمتر از سکه طلا بوده است.

نمودار زیر، میزان بازدهی هر کدام از دارایی های مرتبط با ارز (شامل دلار، طلا و قطعات مختلف سکه) را در هر کدام از دوره های جهش ارزی نشان می دهد.

همان طور که نمودار فوق نشان می دهد، در دوره های جهش ارزی، ربع سکه بیشترین بازدهی را نسبت به سایر دارایی های مرتبط با ارز ایجاد می کند.

پس از آن، به ترتیب نیم سکه، سکه تمام، طلای خام و دلار در رتبه های بعدی قرار می گیرند. به عبارت دیگر، قطعات کوچکتر سکه طلا بازدهی بیشتری را نسبت به سکه تمام بهار آزادی ایجاد می کنند.

تنها در شوک دوم ارزی، بازدهی دلار بیشتر از سکه طلا بوده است که این امر، ناشی از کاهش قیمت جهانی طلا در این دوره بوده است.