براساس این گزارش، سازمان بورس طی سال1401، به‌صورت تلفیقی 2هزار و 165میلیارد‌تومان درآمد عملیاتی را به‌ثبت رسانده که نسبت به سال‌قبل رشد 15درصدی را تجربه‌کرده است؛ این در حالی است که مجموع هزینه‌های عملیاتی که شامل هزینه‌های پرسنلی، اداری و استهلاک است، حدود هزار و 252میلیارد تومان است.
رشد هزینه‌های عملیاتی نسبت به سال1400 نیز حدود 48درصد بوده‌است. رشد شدید هزینه‌های عملیاتی نسبت به رشد اندک درآمدهای عملیاتی، سبب شده‌است تا سود ناخالص سازمان بورس و اوراق‌بهادار 912میلیارد‌تومان ثبت شود؛ این در حالی است که سود ناخالص سازمان، طی سال‌قبل از آن، حدود هزار و 32میلیارد تومان بوده‌است.
همچنین سود خالص سازمان بورس نیز با کاهش 19درصدی به‌هزار و 36میلیارد‌تومان رسیده‌است.
بر اساس صورت‌های مالی جداگانه نیز سازمان بورس، در سال1401، حدود هزار و 400میلیارد‌تومان درآمد عملیاتی را به‌ثبت رسانده که نسبت
به سال قبل‌‌‌‌‌‌تر از آن با افزایش 7/ 11درصدی همراه بوده‌است.
رشد شدید هزینه‌های عملیاتی در صورت‌های مالی جداگانه سازمان نیز به‌وضوح مشاهده می‌شود.
برهمین اساس سود خالص سازمان از 924میلیارد تومان به 867 میلیارد تومان کاهش یافته‌است.
درآمدهای عملیاتی
عمده درآمدهای عملیاتی در سازمان بورس متعلق به کارمزد معاملات در بورس، فرابورس، بورس‌کالا، بورس انرژی و سایر معاملات است. نگاهی به درآمد کارمزدها نشان می‌دهد که درآمد کارمزد معاملات بازارها تغییر به‌خصوصی را نسبت به سال‌گذشته تجربه نکرده است.
تنها معاملات بورس‌کالا است که با رونق خوبی مواجه‌شده و به دلیل عرضه محصولات متنوع در این بازار، کارمزد معاملات نیز افزایش چشمگیری را تجربه‌کرده است؛ به‌طوری‌که کارمزد معاملات بورس‌کالا از 270میلیارد تومان در سال1400 به 404میلیارد تومان در سال1401 افزایش یافته‌است.
رونق بیشتر ابزارها در بورس‌کالا موجب رشد حجم و ارزش معاملات شده و می‌تواند به جبران بخشی از کمبود درآمدی در صورت‌های مالی سازمان منجر شود.
همچنین تعمیق رکود و کاهش حجم و ارزش معاملات بازار سهام نیز سبب تثبیت درآمدها شده‌است؛ این در حالی است که مطابق با صورت‌های مالی سال99، همزمان با رشد بازار در همان سال و رکوردزنی حجم و ارزش معاملات درآمد عملیاتی سازمان نیز رشد چشمگیری را تجربه کرده‌است، به‌طوری‌که درآمد عملیاتی سازمان بورس با افزایش 260درصدی به 2هزار و 57میلیارد تومان رسیده است.
درآمد سازمان از سال99 تا به امروز به‌طور سالانه در همین حوالی ثابت مانده‌است و در صورتی‌که سال‌جدید، بازار سرمایه دوباره به روزهای رونق و اوج‌گرفتن ارزش معاملات بازگردد، احتمالا سازمان با سودآوری چشمگیری همانند سال99 همراه خواهد شد.
نگاهی به هزینه‌های عملیاتی
بخشی از هزینه‌های عملیاتی مربوط به هزینه پرسنلی است. افزایش در هزینه‌های پرسنلی نسبت به سال‌قبل عمدتا به دلیل افزایش نرخ سالانه حقوق و دستمزد است. افزایش در تعداد پرسنل نیز موجب افزایش شدید هزینه‌های پرسنلی شده‌است.
مطابق با یادداشت‌‌‌‌‌‌های توضیحی افزایش استخدام پرسنل، به دلیل توسعه مرکز ارتباط جامع بازار سرمایه یا CRM بوده‌است. حساسیت بالای سودآوری سازمان به هزینه‌های پرسنلی سبب شده‌است تا سودآوری این سازمان به‌رغم تورم بالا کاهش یابد.
موارد فوق در حالی است که جریان نقد عملیاتی سازمان بورس و شرکت‌های تابعه، مطابق با صورت جریان وجه نقد، با افت شدید 63درصدی به 429میلیارد تومان رسیده‌است. رشد اندک درآمدهای عملیاتی و کاهش جریان نقد عملیاتی نسبت به سال‌قبل، نشان می‌دهد سازمان بورس با وجود اینکه یک سازمان غیر‌دولتی شناخته می‌شود، اما همانند سایر سازمان‌های دولتی، سودآوری مناسبی نداشته و به‌نظر می‌رسد رشد هزینه‌های عملیاتی مانع اصلی برای تحقق سودآوری مناسب برای سازمان بورس باشد. همچنین نگاهی به روند خروج جریان نقد برای خرید دارایی‌های ثابت نیز نشان می‌دهد، احتمالا رشد و توسعه شرکت‌های زیرمجموعه منجر به خروج نقدینگی شده‌است.
ریسک‌های عملیاتی سازمان
مهم‌ترین ریسک عملیاتی سازمان افت شدید حجم و ارزش معاملات و رکود در بازار سهام، کالا و انرژی است که سازمان بورس با توجه به حجم نقدینگی موجود در حساب‌های بانکی و سپرده‌‌‌‌‌‌گذاری بالا، در حال‌حاضر به مدیریت هزینه‌های جاری و عملیاتی سازمان پرداخته‌است. همچنین ریسک نقدینگی و مدیریت بدهی‌‌‌‌‌‌ها و دارایی‌ها نیز به وسیله سپرده‌‌‌‌‌‌های مذکور صورت‌گرفته‌است، با این‌وجود در صورتی‌که بازار به دوران رونق بازگردد، احتمالا سازمان بورس از وضعیت فعلی رهایی یافته و می‌تواند صورت‌های مالی قابل‌قبول‌‌‌‌‌‌تری را ارائه دهد.