کشورهای دارای بزرگترین ذخایر نفت اثبات شده
جهان بیش از یک سوم کل تولید انرژی خود را از نفت به دست می‌آورد، بیش از هر منبع دیگری. در نتیجه، کشورهایی که ذخایر نفت جهان را کنترل می کنند، اغلب از قدرت ژئوپلیتیکی و اقتصادی ویژه ای برخوردارند.
بر اساس بررسی آماری BP از انرژی جهانی 2020، 14 کشور 93.5 درصد از ذخایر اثبات شده نفت در سطح جهان را تشکیل می دهند. کشورهای موجود در این فهرست پنج قاره را در بر می گیرند و از 25.2 میلیارد بشکه تا 304 میلیارد بشکه نفت کنترل دارند.
ذخایر نفت اثبات شده، به تفکیک کشور
در پایان سال 2019، جهان 1.73 تریلیون بشکه ذخایر نفتی داشت. در اینجا 14 کشور با حداقل 1 درصد از ذخایر نفت اثبات شده جهانی آورده شده است:
در حالی که این کشورها در سراسر جهان یافت می شوند، تعداد کمی از کشورها مقادیر بسیار بیشتری نسبت به سایرین دارند. ونزوئلا با بیش از 304 میلیارد بشکه نفت در زیر سطح خود، از نظر ذخایر نفت پیشرو است. عربستان سعودی با 298 میلیارد بشکه در رده دوم قرار دارد و کانادا با 170 میلیارد بشکه ذخایر نفت در رتبه سوم قرار دارد. پس از کانادا، ایران با 156 میلیارد بشکه ذخایر در جایگاه چهارم جهان ایستاده است.
| رتبه | کشور | ذخایر نفتی (میلیارد بشکه) | سهم از ذخایر جهانی |
| 1 | ونزوئلا | 304 | 17.80% |
| 2 | عربستان | 298 | 17.20% |
| 3 | کانادا | 170 | 9.80% |
| 4 | ایران | 156 | 9.00% |
| 5 | عراق | 145 | 8.40% |
| 6 | روسیه | 107 | 6.20% |
| 7 | کویت | 102 | 5.90% |
| 8 | امارات متحده عربی | 98 | 5.60% |
| 9 | ایالات متحده آمریکا | 69 | 4.00% |
| 10 | لیبی | 48 | 2.80% |
| 11 | نیجریه | 37 | 2.10% |
| 12 | قزاقستان | 30 | 1.70% |
| 13 | چین | 26.2 | 1.50% |
| 14 | قطر | 25.2 | 1.50% |
ذخایر نفت در مقابل تولید نفت
ذخایر بالای نفت، لزوما به معنی تولید بالای نفت و فرآورده های نفتی نیست. ذخایر نفتی صرفاً به عنوان تخمینی از مقدار نفت خام قابل فرآوری اقتصادی در یک منطقه خاص است. برای واجد شرایط بودن، این ذخایر باید پتانسیل استخراج تحت محدودیت های تکنولوژیکی فعلی را داشته باشند.
در حالی که کشورهایی مانند ایالات متحده و روسیه در فهرست ذخایر نفت پایین هستند، اما از نظر تولید نفت رتبه بالایی دارند. در سال 2019 روزانه بیش از 95 میلیون بشکه نفت در جهان تولید شد و آمریکا، عربستان سعودی و روسیه به ترتیب در میان کشورهای تولیدکننده نفت جهان قرار دارند.
نفت شیل به رشد ذخایر کمک کرده است
ونزوئلا مدت‌هاست که کشوری تولیدکننده نفت بوده و به شدت به صادرات نفت وابسته است. با این حال، در سال 2011، وزارت انرژی و نفت ونزوئلا افزایش بی سابقه ذخایر نفت اثبات شده را به دلیل تایید وجود نفت شیل در قلمرو کمربند اورینوکو اعلام کرد.
نزدیک به 200 میلیارد بشکه ذخایر اثبات شده نفت که بین سال های 2005 تا 2015 شناسایی شد، ونزوئلا را از رتبه پنجم جهان به رتبه اول رساند. در نتیجه، ذخایر نفت ثابت شده آمریکای جنوبی و مرکزی بین سال‌های 2008 و 2011 بیش از دو برابر شد.
در سال 2002، ذخایر نفت اثبات شده کانادا از 5 میلیارد بشکه به 180 میلیارد بشکه بر اساس برآوردهای جدید نفت شیل افزایش یافت.
کانادا تقریباً 10 درصد از ذخایر اثبات شده نفت جهان را با 170 میلیارد بشکه به خود اختصاص داده است که تخمین زده می شود 166.3 میلیارد آن در ماسه های نفتی آلبرتا و بقیه در چاه های نفتی معمولی یافت می شود.
ذخایر بزرگ در کشورهای اوپک
سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) یک آژانس بین‌دولتی توزیع جهانی نفت و نفت است که مقر آن در وین، اتریش است. اکثر کشورهایی که دارای بیشترین ذخایر نفتی در جهان هستند، اعضای اوپک هستند. اکنون اوپک متشکل از 14 کشور عضو، نزدیک به 70 درصد از ذخایر نفت خام در سراسر جهان را در اختیار دارد. اکثر کشورهای اوپک در خاورمیانه هستند، منطقه ای که بزرگترین ذخایر نفتی را در اختیار دارد و نزدیک به نیمی از سهم جهانی را در اختیار دارد.
تغییرات منطقه ای
اگرچه بیشتر ذخایر اثبات شده نفت در جهان از نظر تاریخی در خاورمیانه در نظر گرفته می شد، در سه دهه گذشته سهم آنها از ذخایر نفت جهانی کاهش یافته است و از بیش از 60 درصد در سال 1992 به حدود 48 درصد در سال 2019 رسیده است.
یکی از دلایل اصلی این کاهش، تولید مداوم نفت و نیز رشد اکتشاف ذخایر در قاره آمریکا بوده است. تا سال 2012، سهم آمریکای مرکزی و جنوبی بیش از دو برابر شده است.
در حالی که نفت شیل دوران جدیدی از سلطه بر ذخایر جهانی نفت را آغاز کردند، با دور شدن جهان از مصرف نفت و به سمت انرژی سبز و برق رسانی، این ذخایر ممکن است در آینده به اندازه گذشته اهمیت نداشته باشند.
منبع: ویژوال کپیتالیست